WARTO WIEDZIEĆ

W świecie badań i kontroli jakości często słyszymy o „testerach siły” i „maszynach wytrzymałościowych” - urządzenia te pełnią różne funkcje i służą do nieco innych zastosowań. Wyjaśnijmy czym się różnią i kiedy warto używać jednego, a kiedy drugiego.

Tester siły – prostota i szybkość

Testery siły zostały stworzone z myślą o podstawowych pomiarach siły w prostych aplikacjach, gdzie najważniejsze jest określenie maksymalnego obciążenia i wydłużenia próbki. W tego typu urządzeniach pomiar siły realizowany jest za pomocą specjalnego miernika siły (force gauge).

Dostępne są różne wersje testerów siły:

• Mechaniczne – ekonomiczne i proste w użyciu, często stosowane w laboratoriach i na liniach produkcyjnych. Mogą mieć dźwignię szybkiego działania lub precyzyjny śrubowy mechanizm, umożliwiający kontrolę prędkości i ruchu krzyżowego. Zazwyczaj obsługują siły do 2500 N.

• Zmotoryzowane – pozwalają na testy rozciągania, ściskania, zginania, ścinania czy odrywania. Mają większą przestrzeń roboczą i regulowaną prędkość, co sprawdza się przy większych próbkach i produkcji.

• Pneumatyczne – działają przy użyciu sprężonego powietrza i są idealne w strefach zagrożenia wybuchem. Mogą wykonywać testy rozciągania i ściskania z regulowaną prędkością.

• Cyfrowe – zaawansowane systemy z wysoką precyzją (dokładność do 0,1% pełnej skali). Umożliwiają testy różnego typu, od prostych po złożone, np. testy sprężyn czy tarcia, i często nie wymagają dodatkowego komputera do obsługi.

Tester siły sprawdzi się tam, gdzie liczy się szybkość, prostota i możliwość podstawowego pomiaru. Nie nadaje się jednak do badań wymagających dużej precyzji czy pracy w trudnych warunkach, np. przy stałym obciążeniu lub w komorach termicznych.

Maszyna wytrzymałościowa – precyzja i wszechstronność

Maszyny wytrzymałościowe to zaawansowane instrumenty, które oferują najwyższy poziom precyzji i wydajności. Umożliwiają badanie właściwości fizycznych i mechanicznych surowców, komponentów oraz produktów gotowych. W tego typu urządzeniach pomiar siły odbywa się za pomocą precyzyjnych czujników, a wydłużenie próbki mierzy się ekstensometrem – wewnętrznym lub zewnętrznym.

Maszyny wytrzymałościowe pozwalają badać:

• wytrzymałość na rozciąganie, ściskanie i zginanie,

• odporność na ścinanie, tarcie, rozrywanie i odrywanie,

• przyczepność, plastyczność oraz wytrzymałość komponentów.

Mają szerokie zastosowanie w laboratoriach, działach kontroli jakości, badaniach naukowych, a także w edukacji. Mogą badać różnorodne materiały, w tym tworzywa sztuczne, metale, kompozyty, papier, tekstylia, urządzenia medyczne czy komponenty elektroniczne. Ich zakres siły jest imponujący – od 1 kN do nawet 300 kN, co pozwala na testy zarówno drobnych elementów, jak i dużych konstrukcji.

Podsumowanie

Najprościej rzecz ujmując:

• Jeśli w grę wchodzi szybki pomiar maksymalnej siły lub podstawowego wydłużenia próbki – należy wybrać tester siły.

• Jeśli potrzeba dokładnych badań właściwości materiałów, testów przy stałym obciążeniu lub w trudnych warunkach środowiskowych – potrzebna jest maszyna wytrzymałościowa.

W praktyce oba urządzenia uzupełniają się – testery siły sprawdzają się w szybkim sprawdzeniu komponentów na produkcji, a maszyny wytrzymałościowe pozwalają dokładnie poznać charakterystykę materiałów i gotowych produktów.